Röportaj: Seyhan DİKAY
Alaplıda ziraat, organik tarım, bal üreticiliği, tarımsal kalkınma ve tarımsal tesisleşme denilence kime sorarsanız sorun ilk isim olarak onun adı veriliyor. Genç yaşından buyana aktif siyaset ve ticaret yaptıktan sonra kendisini bölgenin tarımsal kalkınması ve tarımsal projelere adayan ilerlemiş yaşına karşın gençlere taş çıkartan Alaplı Ziraat Odası Başkanı Şeref Türkoğlu bu sayımızın röportaj konuğu oldu. Alaplının bugünlere ulaşmasında her taşın altına elini koyan ve yıllardır Ziraat Odası Başkanlığını yapan Türkoğlu, Batı Karadenizin fındık deposu olan Alaplı ve çevresinde organik fındığın gelişmesi, tesisleşme için gecesini gündüzüne katıyor. Hükümetin fındık politikasını eleştiren Türkoğlu, devletin fındıkta tavan fiyat açıklaması gerektiğini ve fiyatında dünya piyasasıyla rekabet edilebilmesi için Dolar bazında belirlenmesini istiyor.
Yılların deneyimli ismi Türkoğlu ile röportajımızda yörenin tarımsal kalkınmasına yönelik sorularımızı büyük bir samimiyetle yanıtlarken sürekli üreticileri de uyarmaktan geri kalmıyor. Ziraat Odası bünyesinde AZOF adıyla fındık entegre tesisi kurulması için çalışan ve bunun içinde arazi arayışını sürdüren Türkoğlu, Mart ayında yaşanan olumsuz hava koşulları nedeniyle özellikle Doğu Karadenizde bu yılın fındık üretiminin olumsuz etkilenmesi nedeniyle fındık fiyatının arttığını hatırlattı. Fındık üreticisine tavsiyelerde bulunan Türkoğlu ile röportajımızı okurlarımızla paylaşıyoruz.
Fındık rekoltesinin düşüklüğü fiyatların yükselmesine yol açıyor.Üreticiye ürününün gerçek değerini bulması için ne önerirsiniz.?
Fındık fiyatları, arz ve talep meselesidir. Tabi ki fiyatların serbest pazar ekonomisinde sabit tutmak mümkün değil.Ürünün, rekoltenin çokluğu ve azlığı fiyatları belirliyor. Fındık geçen yıl 6 Liraydı. Doğu Karadenizde fındık don ve sisten dolayı olmayınca fiyatı 10 Liraya çıktı.Şu anda 12 -12.5 Lira civarında.Rekoltenin 400 bin ton civarında olduğu gibi üretim açığından fiyat yükseldi..Rekoltenin 400 bin ton civarında olduğunu kabul edersek Avrupanın ihtiyacı kabuklu 500 bin ton, 250 bin ton iç fındık 500 bin ton kabuklu fındıktan olmaktadır. Bizim burada direk 100 bin ton eksiye geçiyor.Bundan dolayı fındık fiyatlarının gider ayak yükselmesi bekleniyor. Burada sabit fındık fiyatlarının tutunabilmesi için eski uygulamalar olması lazım. Devletin tavan fiyatı açıklaması lazım. Ancak serbest pazar ekonomisi uyguladığı sürece fiyatların sabit olarak tutunması mümkün değildir.
Biz, alıcının ve satıcının fındıkı üreticinin kaça satacağını bilmesi için tüketicininde kaça alacağını bilmesi gerektiğini savunuyoruz. Dolar bazında bir fiyat belirlemesi lazım. Dolar yükseldikçe fındık fiyatı yükselir, düşünce de fındık fiyatı düşer,. Bu şekilde bir uygulama içine girilmesini istiyoruz. O zaman Devletin devreye girerek satması lazım, İnşallah görüşümüz gerçekleşir.
Bölgede organik fındık'ın gelişmesine çaba gösteriyorsunuz. Bu yılkı fındık fiyat artışına rağmen organik fındık fiyatından hiç söz edilmiyor.. Oysa organik fındığın fiyatının daha yüksek olması gerekir. Organik fındık fiyatı nedir ?
Fiskobirlik devreden çıkınca Alaplı üreticisinin fındığının çeşitlendirerek ayrı bir fiyatla satmayı amaçladık ve bunda da başarılı olduk. Fakat pazar sorunu çözülemedi. Sadece biz 1000 ton İzmirde ihracatçı firmayla anlaşma yaptı. Bugün piyasanın % 10nu kadar organik fındık alınıyor.12,80 Liradan işlem görüyor. (Geçen haftaki fiyat).Organik tarıma geçtikten sonraki çiftçinin istifadesi fındığın organikleşmesi toprağın iyileşmesinden geçiyor. Çiftçimiz organike geçmenin faydalarını görmeye başladı. Biz buna devletin teşviki ile başladık. Üreticimiz geçen yıl dekar başına 20 Lira alırken bu sene 70 Lira aldı. Alaplıda organik fındık üretimi rayına oturdu.Şimdi sorunuza gelince Organik fındıka geçtiğiniz de ne oldu diye soruyorsunuz? Devlet serbest Pazar ekonomisine bırakınca fiskobirlik etkisiz halde kaldı biz fiskobirlikin görevini yapabilecek şekilde fındığı çeştlendirdik ne yaptık organileştirdik Niçin ? bir fiyat farkı olsun diye, bugün pazarı yok belki bugün % 10 az gibi gözükse de ilerleyen zamanlarda daha iyi olacağına inanıyorum. nasıl bugün kuru fasulye piyasa 4 Lira iken organik 8 Lira ise , zaman içerisinde fındıkta %20-% 30 gibi prim yapmakta olacak.
Bizim çalışmalarımız, hedefimiz organik fındık fabrikası kurmak ve bunu mamul halde satmak
Eğitim seminerlerinde bölgede arıcılığın gelişmesine ağırlık verdiğiniz gözleniyor. Organik arıcılıkta ne düzeydeyiz. Hedefiniz nedir ?
Arıcılık yapabilmek için ilk önce bölgeyi organikleştirmemiz gerekiyordu. Biz ilk önce ağırlığımız Gümeliye verdik Gümeli şu anda organikleşti. Burada 600 çiftçinin 400ü organik arıcılıka geçti. 150 tanesini de hiç kimyasal kullanmadığını tespit ettik ve diğer geriye kalan çiftçileride teşvik ediyoruz. Bu bölge de geçen sene Organik Bal Projesi yaptık. Devlet teşvik için 500 kovanı ücretsiz verdi. İnşallah ilerleyen zamanlarda İş-kur-Bakanlık ve Ziraat Odaları Birliğinin üçlü projesi kapsamında arıcılık kursları verildi.Bu kursların amacı işsizliği önlemek, insanları meslek sahibi yapmaktır. bu kurslara katılanların özelliği işsiz olması 15 yaş ile 45 yaş arasında olması.İsteyen 10 kovan alır,10 kovandan da 200 kg.bal alır,Organik Balıda yüksek fiyata sattığımız zaman geçimini sağlar. İnşallah Organik arıcılıkta da muvaffak olacağız.
Alaplı Ziraat Odası bünyesinde AZOF ismiyle şirket kurmuştunuz.AZOFprojesi ne aşamada ?
Fizibiliteleri, projeleri bitti ancak hiçbir yere BAKKA Ajansıda dahil olmak başka bir yatırımcı kurumlara müracaat edemedik., Arsayı temin edemedik,.Ereğli OSBye müracaat ettik ancak olumsuz cevap aldık. Şimdi Alaplı IOSByi bekliyoruz. Heralde burada uygun bir yer buluruz diye düşünüyorum.
ÇATAK Projesi bölgeye katkı sağladı mı ?
Kesinlikle katkı sağladı. Vilayet bazında konuşalım 5000 dekar geçen yıl verildi, 5000 dekarda bu sene verildi, aşama aşama bu belki 20 bin-30 bin dekara çıkabilir. bu 3 sene devam ediyor. Geçen yıl başlayan proje uyarınca çiftçilerimiz dekar başına 135 Lira aldı.Bu sene fiyatı belli değil. En azından organike teşvik açısından organike eskiden geçenlere değil yeni kayıt olanlara verilmekte. Bundan dolayı biraz rahatsızlığımız oldu. Biz bunu sadece Alaplıdaki çiftçiler için düşünüyorduk. Proje ilde kurulan bir komite tarafından yürütülüyor. ÇATAK projesinin bölgemize büyük katkısı oldu.Zonguldak devlet desteği cenneti haline geldi.170 Lira fındık desteği aldı, 135 lira Çatak projesinden aldı .70 Lirada organik tarımdan aldı.
S Rota Haber aracılığıyla bölge üreticilerine mesajınız nedir ?
Öncelikle S. Rota Habere teşekkür ediyorum. Gazeteniz aracılığıyla üreticilerimizi bir kez daha uyarıyorum. Her zamanki gibi fındığının ihtiyacı kadarını satsın. Emanete vermesin. Fiskobirlik ve Toprak Mahsulleri Ofisi devreden çıktıktan sonra üretici fındığını hafife alıyor. Harmanda hiç kurutmadan Potoza verip çuvala doldurduklarını görüyorum.Bu çok yanlış. Onun için fındığı çok iyi muhafaza etmelerini istiyorum.
